Smástirni rekst á Júpíter!

Í gær, 3. júní, náðu tveir stjörnuáhugamenn, Anthony Wesley frá Ástralíu og Christopher Go frá Filippseyjum, myndum af smástirni rekast á Júpíter. Greindu þeir blossann sem myndaðist þegar smástirnið brann upp í lofthjúpnum:

Christopher Go náði líka myndum af atburðinum sem sjá má hér (WMV skrá, 140 kb). 

Hér undir er mynd sem Wesley tók og sýnir blossann vel.

 

Í júlí í fyrra náði þessi sami Wesley myndum af svörtum bletti í lofthjúpi Júpíters. Bletturinn var ekki á myndum sem Wesley tók örfáum mínútum áður. Í ljós kom að hann hafði myndað fyrstu merki árekstrar 500 metra breiðs smástirnis við gasrisann. Sprengingin sem þá varð jafngilti nokkrum þúsundum kjarnorkusprengja. Skömmu síðar var Hubblessjónaukanum beint á Júpíter og sá þetta:

Mynd Hubblessjónaukans af svarta blettinum sem myndaðist í kjölfar áreksturs 500 metra breiðs smástirnis í júlí 2009.

Halastjörnuáreksturinn 1994

Þetta eru ekki fyrstu og einu skiptin sem við verðum vitni að árekstri við Júpíter. Árið 1994 varð sá stærsti sem við höfum orðið vitni að. Árið áður fundu hjónakornin Eugene og Carolyn Shoemaker ásamt David Levy halastjörnu skammt frá Júpíter. Sú hafði gerst of nærgöngul árið 1992 og tvístrast vegna flóðkrafta frá gasrisanum. Við nánar rannsóknir kom í ljós að 21 brot úr halastjörnunni, allt að 2 km í þvermál, stefndu beint á Júpíter.

Mynd Hubblessjónaukans af halastjörnunni Shoemker-Levy 9.

Milli 16. og 22. júlí 1994 rákust þessi halastjörnubrot á suðurhvel Júpíters á um 60 km hraða á sekúndu. Örin eftir árekstrana sáust greinilega í marga mánuði á eftir.

Myndskeið sem sýnir árekstur eins halastjörnubrots við Júpíter í innrauðu ljósi. Bjarti bletturinn hægra meginn er tunglið Íó.

Ógnarsterkur þyngdarkraftur Júpíter sogar eflaust sæg smástirna og loftsteina á ári hverju. Á þann hátt hefur hann vafalaust gleypt í sig stöku halastjörnur og smástirni sem hefðu hugsanlega skollið á jörðina. Júpíter getur líka þeytt þessum fyrirbærum inn í innra sólkerfið. Kannski átti Júpíter þátt í að útrýma risaeðlunum. Hver veit?

- Sævar

Athugasemdir

[Arnar, 4.6.2010 kl. 10:40]

Magnað, videoið er reyndar svo stutt að ég missti af þessu í fyrsta áhorfi :)

Þetta hlýtur að vera tiltölulega algengt, þótt kannski séu flestir hlutir sem falla inn í Júpiter of littlir til að skilja eftir sig sjáanleg ummerki.  Og jafnvel of litlir til að sjást frá Jörðu.

Annars finnst mér orðalagið í:

Á þann hátt hefur hann vafalaust gleypt í sig halastjörnur og smástirni sem ella hefðu skollið á jörðina.

Svoldið vafasamt, varla hægt að fullyrða að allar halastjörnur og smástirni sem sleppa fram hjá Júpiter muni lenda á Jörðinni.  Þær gætu það hugsanlega.

[Stjörnufræðivefurinn (www.stjornufraedi.is), 4.6.2010 kl. 10:49]

Ég bætti við mynd sem sýnir blossann betur, enda myndskeiðið svo stutt eins og þú bendir á.

Svona atburðir eru örugglega daglegt brauð á Júpíter, það er alveg rétt, en það er mjög mikil heppni að hitta akkúrat á hann. Flestir eru miklu daufari en þetta.

Varðandi orðalagið, þá mætti það alveg vera skýrara, það er alveg rétt. Ég kippi því í liðinn.

[Vendetta, 8.6.2010 kl. 16:17]

Að gefnu tilefni: Hvað myndi gerast ef brúnn dvergur, nokkur hundruð km í þvermál og með massa sem væri mörgum sinnum massi jarðar, rækist á tunglið okkar og græfi sig niður undir yfirborð tunglsins?