Og lendingarstaður næsta Marsjeppa er...

Gale gígurinn!

Í lok nóvember eða snemma í desember á þessu ári verður Curiosity eða Mars Science Laboratory, næsta Marsjeppa, skotið á loft. Jeppin er engin smásmíð, mun stærri en fyrirrennararnir Sojourner, Spirit og Opportunity, ekkert ósvipaður Toyota Yaris að stærð. Hægt er að lesa sér betur til um jeppann á Stjörnufræðivefnum.

Ferðalag Curiosity til Mars tekur níu mánuði og er lendingin því áætluð um miðjan ágúst 2012. Jeppinn lendir á nýstárlegan hátt, ekki með loftpúðum eins og fyrri jeppar heldur geimkrana. 

Í dag tilkynnti NASA um lendingarstað Curiosity. Förinni er heitið að aurkeilu við rætur fjalls í Gale gígnum á Mars.

Gale er 154 km breiður gígur skammt frá Elysium eldfjallasvæðinu á Mars. Talið er að gígurinn sé milli 3,5 til 3,8 milljarða ára gamall. Í miðju hans er stærðarinnar fjall og mun Curiosity lenda við rætur þess þar sem finna má aurkeilu.

Lendingarstaður Curiosity er innan sporöskjulaga svæðisins.

Aurkeilur myndast þegar vatn rennur niður halla, dreifist út og myndar keilulaga svuntu. Samskonar aurkeilur sjáum við víða á Íslandi, til dæmis við Esjurætur. Í aurkeilunni í Gale gígnum sjást ummerki um leir, súlfatlög og blaðsíliköt sem hafa að öllum líkindum myndast í vatni. Þarna eru sem sagt setlög með vatnaðar steindir sem segja okkur allt um (lífvænlega?) umhverfið sem þarna var.

Gale gígurinn á Mars, fyrirhugaður lendingarstaður Curiosity jeppans. Lendingarstaðurinn er við norðvesturhluta fjallsins í miðju gígsins (klukkan 10-11 ef við ímyndum okkur gíginn sem klukkuskífu).

Mestum hluta leiðangursins verður varið við rætur fjallsins. Síðan er gert ráð fyrir því að jeppinn byrji að aka upp hlíðar þess. 

----

Opportunity nálgast Endeavour

Á sama tima heldur Opportunity áfram að aka um yfirborð Mars, sjö árum eftir lendingu, í átt að stórum gíg sem nefnist Endeavour og sést hér undir:

Smelltu til að stækka

Á myndinni hér fyrir ofan sést akstursleið Opportunity frá lendingarstaðnum í Arnargígnum. Í setlögum í Arnargígnum fann Opportunity ótvíræð ummerki vatns. Þessi staður sem sést á myndinni fyrir ofan var því eitt sinn á kafi í vatni. 

Opportunity hefur verið meira en þrjú ár að aka að gígnum en innan við kílómetri er eftir. Í heild hefur jeppinn ekið meira en 32 km á síðustu sjö árum. Opportunity er því næst víðförlasti geimjeppi sögunnar. Aðeins sovéski tungljeppinn Lunokhod 2 hefur ekið lengra en árið 1973 ók hann 37 km á fjórum mánuðum. Kannski slær Opportunity metið!

- Sævar