Hve stór væri sólin séð frá öðrum reikistjörnum?

Mynd: SDO  (Smelltu tvisvar til að stækka myndina)

Myndin hér að ofan hefur sést víða á Facebook síðustu daga. Hún sýnir sýndarstærð sólar á himninum séð frá öðrum reikistjörnum sólkerfisins.

Býsna sláandi ekki satt?

Reyndar er eitt dálítið villandi við myndina: Vegna birtu sólar finnst manni hún stærri á himninum en hún er í raun og veru. Þetta sést vel ef þú skoðar sólina í gegnum myrkvagleraugu. Það kemur mörgum á óvart hversu lítil sólin er.

Stærð hennar á himninum er jú bara svipuð og tunglsins. Þess vegna geta orðið almyrkvar á sólu.

Smæð sólar hefur áhrif á birtuskilyrðin á reikistjörnum. Á Mars er fellur tæplega helmingi minna sólarljós en á jörðina. Á Júpíter fellur ekki nema 3,4% af birtunni sem fellur á jörðina. Þess vegna er ekki hagkvæmt að senda þangað sólarorkuknúin geimför (þótt fyrsta sé lagt af stað).

Á Neptúnusi er birta sólar ekki nema 0,1% af birtunni frá jörðu séð. Þar er álíka bjart á hádegi og við rökkur á jörðinni.

Á Plútó væri sólin 1500 sinnum daufari en á jörðinni en samt allt að 450 sinnum bjartari en fullt tungl! Þar er líka nístingskuldi, yfir 200 gráðu frost.

- - - 

Gammablossar í Tilraunaglasinu

Páll Jakobsson stjarneðlisfræðingur var gestur Tilraunaglassins á Rás 1 í dag. Páll fékk nýverið hvatningarverðlaun vísinda- og tækniráðs og talaði um viðfangsefni sitt í stjarnvísindum, gammablossa, orkuríkustu sprengingar alheimsins.

- Sævar