Stjörnufræðivefurinn bloggar

17.8.2012 | 20:56

Fyrstu viðfangsefni Curiosity

Mynd: NASA/JPL-Caltech/MSSS/James Canvin

Síðustu daga hafa verkfræðingar unnið að prófunum á mælitækjum Curiosity og uppfært stýrikerfi hans. Eldra stýrikerfi sá um lendinguna en nýja stýrikerfið er fyrir verkefnin á yfirborðinu. Ekki er anað að neinu enda ekki nokkur ástæða til. Á sama tíma hafa vísindamennirnir grannskoðað myndir frá Curiosity og Mars Reconnaissance Orbiter og lagt drög að fyrstu rannsóknum. Myndin hér fyrir ofan sýnir fyrstu panoramamyndina frá MastCam af lendingarsvæðinu (enn vantar örfáa ramma inn í myndina).

Mynd: NASA/JPL-Caltech/MSSS

Hér sést fyrsta viðfangsefni Curiosity á Mars. Á næstu dögum mun jeppinn beina ChemCam fjarkönnunatækinu að honum og skjóta leysigeisla á hann. Steinninn verður skotinn 30 sinnum á 10 sekúndum. Við hvert skot verður til rafgasblossi. Með því að skoða lit blossanna með litlum sjónauka sem er á tækinu er hægt, með litrófsgreiningu, að finna út efnasamsetningu steinsins.

Þessi steinn er ekki ýkja áhugaverður út frá vísindalegu sjónarmiði heldur er markmiðið að prófa miðið á leysigeislanum. Á honum er ryðrauð rykkápa en út frá litnum undir rykinu má geta sér til, að um basalt sé að ræða — blágrýti sem við könnumst svo vel við víða í íslenskri náttúru. Steinninn er tæpan metra frá Curiosity.

Og svo fer Curiosity að aka af stað. Fyrsta langa stoppið verður á svæði sem nefnt hefur verið Glenelg, eftir stað nokkrum í Kanada sem er nokkurra milljarða ára gamall, rétt eins og Gale gígurinn. Eins og sjá má eru forvitnileg skil á svæðinu:

Mynd: NASA/JPL/University of Arizona

Staðurinn er nefndur Glenelg vegna þess að jeppinn mun aka fram og aftur yfir það. Nafnið Glenelg má einmitt lesa aftur á bak og áfram og er því samhverfa.

Síðan verður ekið suður meðfram dökku sandöldunum (sem eru úr basaltsandi) í gegnum eyður að rótum Sharpfjalls:

Mynd: NASA/JPL/University of Arizona

Í bláu sporöskjunni er fyrirheitna landið, suðaustan við jeppan, um sjö km í burtu:

Mynd: NASA/JPL/MSSS

Þetta svæði er ástæða þess að Curiosity er í Gale gígnum. Jeppinn mun aka að þessum jarðlögum og upp á fjallið í gegnum nokkur hundruð metra þykka opnu. Svona svæði er eins og opin bók fyrir jarðfræðinga og gerir þeim kleift að lesa sögu svæðisins síðustu milljarða ára.

Í næstu viku fáum við fyrstu niðurstöður REMS verðurstöðvarinnar á Curiosity. Í gær var hæsti hiti á hádegi +1°C. Þrjátíu ár eru síðan veðurathuganir voru síðast gerðar af yfirborði Mars í langan tíma en árið 1982 hætti Viking 1 að starfa á Mars eftir sex ára mælingar.

Undirritaður var gestur Tilraunaglassins á Rás 1 í dag. Hægt er að hlusta á spjallið hér. Ég hvet líka alla til að gerast vinir þáttarins á Facebook. Minni líka á Stjörnufræðivefinn á Facebook.

- Sævar Helgi

Flokkur: Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 21:02 | Facebook