Fyrsti X-sólblossi nýju sólblettasveiflunnar

Sólin er misvirk. Hún hefur verið óvenju óvirk undanfarin ár, raunar svo óvirk að menn voru hættir að botna í sólinni (menn hafa reyndar aldrei botnað neitt alltof vel í sólinni en það horfir til bóta). Á ellefu ára fresti eða svo nær virknin hámarki og eru þá sólblettir og sólblossar algengir. Í gær sögðum við frá vægum M-blossa frá sólblettahópi 1158 sem þeytti nokkru efni í átt til jarðar og olli fínum norðurljósum í gærkvöldi og í nótt. Truflunin í segulsviðinu kom vel fram í Segulmælingastöðinni í Leirvogi eins og hér má sjá.

Nú hefur sterkasti sólblossi í meira en fjögur ár orðið í þessum sama sólblettahópi. Blossinn náði hámarki klukkan 01:56 að íslenskum tíma og mældist X2 á styrkleikakvarða sólblossa. X-blossar eru öflugustu blossarnir (sjá nánar hér um styrkleika blossa) og er þetta fyrsti X-blossinn í nýju sólblettasveiflunni (nr. 24) sem nær líklega hámarki í kringum 2013. Við eigum von á fleiri X-blossum á næstu árum með tilheyrandi norðurljósasýningum.

Með þessum blossa barst kórónuskvetta frá sólinni sem stefnir nú í átt að jörðinni. Búast má við fallegum norðurljósum í nótt og næstu nótt og hugsanlega segulstormi þegar efnið kemur til okkar. 

Hér undir er mynd af blossanum.

Þessar myndir voru teknar með Solar Dynamics Observatory geimfari NASA. Skvettan sem stefnir nú til okkar sést vel á þessari mynd Stereo geimfarsins.

Ef veður leyfir ættu því áhugamenn um norðurljósaljósmyndun að kíkja út í kvöld og annað kvöld. Ef kraginn sem sést hér undir er rauður, horfðu þá til himins!

- Sævar

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 16.2.2011 kl. 02:41]

Takk fyrir fróðlega pistla.

Hafa þessir sólblossar og sólblettasveiflur áhrif á hitastig jarðar?

[Stjörnufræðivefurinn (www.stjornufraedi.is), 16.2.2011 kl. 17:50]

Takk!

Ég þekki það svo sem ekki varðandi sólblossana en líklega hefur sólblettasveiflan einhver áhrif á hitastig jarðar. Það hefur þó ekki enn verið sýnt fram á ótvíræð tengsl. Kannski á óvenju lítil virkni sólar undanfarin ár þátt í að ekki hefur hlýnað eins mikið og menn áttu von á. Annars er ég ekki alveg nógu vel að mér um loftslagsmálin til að svara því.